1. ตราบใด
ที่ยังมีผู้ประพฤติตนอยู่โดยชอบไซร้ โลกจะไม่ว่างจากพระอรหันต์
2. ความทุกข์
นั้นมีอยู่ แต่บุคคลผู้เป็นทุกข์หามีไม่
3. การปฏิบัติธรรม
เป็นการกระทำทางจิต หมั่นภาวนาให้เกิดมียิ่งๆ ขึ้น, เมื่อทดลองฝึกจิต
ทำความรู้สึกในใจให้รัก เช่น รักบิดา มารดา รักครูบาอาจารย์ รักผู้ที่มีพระคุณ
รักสามี ภรรยา บุตร ธิดา รักพี่น้อง รักเพื่อน เกิด แก่ เจ็บ ตายทั้งหลาย
เมื่อเฝ้าฝึกทุกวันตลอดเวลา ก็จะรักเข้ากระดูกดำ
ตรงข้าม
ถ้าฝึกเกลียดก็จะเกลียดเข้ากระดูกดำเหมือนกัน
นี่แหละการปฏิบัติธรรมนั้นก็ต้องกระทำทางจิต ทางความคิด
เพราะฉะนั้น
จึงจำเป็นต้องเป็นต้องหมั่นศึกษา ฝึกฝน อบรม บ่มนิสัย ให้เรียนรู้
รับรู้สิ่งที่ถูกต้อง จนเกิดความเห็นชอบ คือ สัมมาทิฏฐิตลอดเวลา ก็จะเกิดความคิด
ความดำริถูกต้อง พูดจาถูกต้อง เลี้ยงชีพถูกต้อง พากเพียรพยายามถูกต้อง
มีสติระลึกถูกต้อง และมีความตั้งมั่นจิตถูกต้อง.
ความถูกต้องทั้ง
๘ ประการนี้แหละที่เป็นหนทางสายกลางอันประเสริฐ
สำหรับดำเนินไปได้จนถึงจุดหมายคือความดับไม่เหลือแห่งทุกข์โดยสิ้นเชิงเป็นการถึงที่สุดแห่งความทุกข์
อนฺโต ทุกขสฺสะ.
การเอาชนะกิเลสและชนะความทุกข์ได้
นั่นเป็นธรรมะที่เป็นผลของการปฏิบัตินั่นเอง.